ความทุกข์ ของมนุษย์ทุกวันนี้ คือ รัก โลภ โกรธ หลง ต้นเหตุแห่งกิเลส คือ สี่ตัวนี้ ในทุกวันที่เราเกิดมา จะมีสี่ตัวนี้ เข้ามากระทบจิตของเรา ทำให้เราต้องคิดอยู่เสมอ ทั้งที่รู้ตัว และไม่รู้ตัว กิเลสดังกล่าว แม้ไม่เกิดจากเรา ก็อาจจะมาหาเราได้ผ่านทาง เพื่อนฝูง ญาติมิตร พี่น้อง พ่อแม่ คนรัก และ อื่นๆ และ ในโลกปัจจุบัน กิเลสได้ผ่านเข้ามาทาง เครือข่ายเฟ๊ซบุ๊ก จึงทำให้เราได้แลเห็นถึง กระแสบวก และ ลบ ในเครือข่าย ตราบใดที่เราอาศัยอยู่บนพื้นที่ที่มนุษย์เหยียบเข้าถึง เราหนีไม่พ้นแน่นอน เพียงแต่ว่า เราจะมีสติประคองตนเองอย่างไร ต่อวัน หรือ แม้แต่ต่อวินาที
ทำไมเราจึงรัก ทำไมเราจึงโลภ ทำไมเราจึงโกรธ ทำไมเราจึงหลง สี่ตัวนี้เป็นกลไกในการทำให้เกิดการเวียนว่าย ตายเกิดของมนุษย์ หรือ เกิดกรรมต่อกัน คนที่แสวงหาความรักอยู่เสมอ อาจจะเป็นเพราะเขาขาดรัก และ ขาดคนที่เข้าใจเขา คนที่เหงาอยู่เสมอ มักจะแสวงหาความรักอยู่เสมอเช่นกัน ความรักที่แสวงหานั้น คือ อะไร ความรัก คือ อะไรในสายตาแต่ละคน ความรัก คือจุดยึดเหนี่ยวของแต่ละคน หากคนใดขาดรัก คนนั้นมีทุกข์ คำว่า รักที่ว่า ไม่จำเป็นต้องเป็นรักฉันชู้สาว มันเป็นความรักอะไรก็ได้ แต่คนหลายคน ตบท้ายด้วยความรักชายหญิง และ เมื่อมีความรักดั่งกล่าวเกิดขึ้น ปัญหาก็จะเกิดขึ้นตามมาอีกมาก เหตุที่ว่า ความรักเป็นบ่อเกิดแห่งทุกข์ เพราะทุกคนต้องการให้ทุกอย่างเป็นไปอย่างใจ แต่หลายอย่างกลับไม่เป็น คู่รัก ของชายหญิง ก็คือ ที่มาก็การเวียนว่ายตายเกิด เมื่อมีรัก ก็เกิดความหลง
ที่หลีกเลี่ยงยาก ฉากต่อไป คือ ความหลง ก็จะมาพร้อมกับความโกรธและ เมื่อรัก หลง โกรธ มารวมกัน ก็จะเป็นทุกข์ซ้อนทุกข์ มีเพียงไม่กี่คู่ ที่ผ่านตรงนี้ไป และ ไม่มีเลย นอกนั้น หนีพ้นได้ยาก ต่อมาความโลภ ทำไมคนเราจึงโลภ โดยมากความโลภ นี้เกิดจากการอยากมีอยากเป็น อยากเด่น และ อยากดัง เมื่อความอยากมีมากอย่างต่อเนื่อง และ จนล้น ก็จะกลายเป็นโลภ เห็นผู้อื่นได้ดี ก็จะเอาด้วย อยากจะดีไปเสียยิ่งกว่า คนที่โลภไปอีกขั้นนึง ก็จะมีแต่ความต้องการ และ ต้องการมากขึ้นไปเรื่อยๆ อย่างไร้ขอบเขต จนทำได้ทุกอย่างเพื่อแลกกับมัน ความโกรธ อันนี้เป็นสิ่งที่เป็นอาการที่เกิดขึ้น เมื่อเกิดภาพบาดตา คำพูดบาดใจ หรือ เกิดจากการกระทำที่ไม่ถูกใจ กรณีความโกรธนี้ เกิดจากอะไรที่ไม่ถูกใจ และ ขัดกับตัวเรา ความโกรธโดยมากลิงก์มาจากความเอาแต่ใจในพื้นฐาน
หากเป็นคนมีพื้นฐานเดิมที่เอาแต่ใจตนเองมากๆ หรือ โดยตามใจแต่เด็ก อยากได้อะไรเป็นต้องได้ ความโกรธนี่จะเกิดขึ้นได้เสมอ บางคนโกรธเป็นเดือน โกรธเป็นปี ข้ามปี แค่คำว่า โกรธนี้ ทำให้เสียผู้เสียคนกันมามากแล้ว ความหลงอันนี้ เป็นอันที่เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น หลงผู้ชาย หลงผู้หญิง หลงกิ๊ก หลงการพนัน หลงละคร เพราะเห็นว่ามันดี หรือ หลงคำยอ เพราะคิดว่า ไพเราะ ฟังแล้วเห็นเป็นจริง อันความหลงนี่ ต้องบอกว่า ขึ้นอยู่กับจริตเดิม ท่านจะเห็นว่า ในสมัยโบราณ ทำไมมีการยกผู้หญิงให้เจ้าเมือง หรือ ใช้ผู้หญิงเป็นตัวล่อ ก็เพราะว่า เล่นเรื่องของความหลงในกาม ใครหลงสิ่งใด ให้ใช้สิ่งนั้นล่อ จะบังเกิด กระแสแห่งความหลงจนเห็นช้างตัวเท่าหมูก็เป็นได้ ขอจบเรื่องความรัก โลภ หลง โกรธ แต่เท่านี้ แต่เพียงเบื้องต้น
หากท่านใด มีทั้งหมด และ เยอะมาก ท่านจะระวังให้ดี เพราะว่า ปัญหาอีกมากจะตามมา หากท่านรู้แล้วว่า มีมาก ท่านคงต้องใช้ สติ ศีล สมาธิ และ ปัญญาในการแก้ไข เราเกิดเป็นมนุษย์ จึงอย่าปฏิเสธ ว่า เราเปอร์เฟค แต่ว่า เราสามารถฝึกได้กันทุกคน แต่ละคนที่เกิดมา มี สติ ศีล สมาธิ ปัญญา รัก โลภ โกรธ หลง ได้มา ไม่เท่ากัน เรียกว่า ทุนเดิม ในชาตินี้ ท่านจะทำทุนเดิมอย่างไร ให้พัฒนา หากไม่ใช่ด้วยการรักษาศีล และ ทำสมาธิ การอ่านอาจจะทำให้เกิดปัญญา แต่ก็ไม่เสมอไป อาจจะได้ความรู้แต่จะเกิดเป็นปัญญาหรือไม่ ต้องพิจารณา การตั้งสติ อยู่ในความไม่ประมาท เป็นสิ่งที่เราทุกคน อาจจะคิดว่าง่าย แต่ไม่ง่าย เพราะทุกเสี้ยววินาที มีกิเลส เกิดขึ้นได้ทุกทาง ในจิตของคนที่หลงไปด้วยกิเลส ตอนต้นเหมือนจะดี แต่พออยู่ไปอยู่มา ท่านจะเห็นบางอย่างเอง
